Fil Suresi'nde Öne Çıkan Noktalar
Hamd Allah'a mahsustur. O'na hamdeder, O'ndan yardım diler, O'ndan bağışlanma dileriz. Nefislerimizin şerlerinden ve amellerimizin kötülüklerinden Allah'a sığınırız. Allah kimi hidayete erdirirse onu saptıracak yoktur. Kimi de saptırırsa onu hidayete erdirecek yoktur.
Şahitlik ederim ki Allah'tan başka ilah yoktur. O birdir, ortağı yoktur. Yine şahitlik ederim ki Muhammed O'nun kulu ve elçisidir.
Allah Teala şöyle buyurdu:
يَا اَيُّهَا الَّذٖينَ اٰمَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ حَقَّ تُقَاتِهٖ وَلَا تَمُوتُنَّ اِلَّا وَاَنْتُمْ مُسْلِمُونَ
Al-i İmran suresi 3.102 Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten nasıl sakınmak gerekiyorsa, öylece sakının ve siz ancak Müslümanlar olarak ölün.
Allah Teala şöyle buyurdu:
يَا اَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذٖى خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثٖيرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللّٰهَ الَّذٖى تَسَاءَلُونَ بِهٖ وَالْاَرْحَامَ اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقٖيبًا
Nisa suresi 4.1 Ey insanlar! Sizi bir tek nefisten yaratan ve ondan da eşini yaratan; ikisinden birçok erkek ve kadın (meydana getirip) yayan Rabbinize karşı gelmekten sakının. Kendisi adına birbirinizden dilekte bulunduğunuz Allah’a karşı gelmekten ve akrabalık bağlarını koparmaktan sakının. Şüphesiz Allah, üzerinizde bir gözetleyicidir.
Allah Teala şöyle buyurdu:
يَا اَيُّهَا الَّذٖينَ اٰمَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدٖيدًا..يُصْلِحْ لَكُمْ اَعْمَالَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَمَنْ يُطِعِ اللّٰهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظٖيمًا
Ahzap suresi 33.70-71 Ey iman edenler! Allah'a karşı gelmekten sakının ve doğru söz söyleyin ki, Allah sizin işlerinizi düzeltsin ve günahlarınızı bağışlasın. Kim Allah'a ve Resûlüne itaat ederse, muhakkak büyük bir başarıya ulaşmıştır.
Sözlerin en doğrusu Allah'ın kitabı, yolların en güzeli Muhammed (s.a.v.)'in yoludur. İşlerin en kötüsü bid'atlerdir. Her bid'at dalâlettir. Her dalâlet de ateştedir.
Allah'ın kulları! Yüce Allah, Kureyş ve Araplara olan nimetlerini dile getirdiği bir sure indirdi. Fil halkını, Kabe'yi yıkmaya karar verenlerden uzaklaştırdı.
Böylece Yüce Allah onları helak etti. Rezil etti. Emeklerini boşa çıkardı. Amellerini boşa çıkardı ve hayal kırıklığına uğramış bir şekilde geri gönderdi.
Allah Teala şöyle buyurdu:
اَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِاَصْحَابِ الْفٖيلِ
Fil suresi 105.1 Rabbinin, fil sahiplerine ne yaptığını görmedin mi?
اَلَمْ يَجْعَلْ كَيْدَهُمْ فٖى تَضْلٖيلٍ
Fil suresi 105.2 Onların tuzaklarını boşa çıkarmadı mı?
وَاَرْسَلَ عَلَيْهِمْ طَيْرًا اَبَابٖيلَ
Fil suresi 105.3 Onların üstüne sürü sürü kuşlar gönderdi.
تَرْمٖيهِمْ بِحِجَارَةٍ مِنْ سِجّٖيلٍ
Fil suresi 105.4 O kuşlar, onların üzerlerine pişmiş tuğladan yapılmış taşlar atıyordu.
فَجَعَلَهُمْ كَعَصْفٍ مَاْكُولٍ
Fil suresi 105.5 Böylece Allah onları yenilip çiğnenmiş ekine çevirdi.
Yüce Allah, Peygamberine (s.a.v.) Yemen halkından olan fil halkına, yani Ebrehe ve ordusuna ne yapması gerektiğini bildirir. Ve yanına eşi benzeri görülmemiş büyüklükte bir fil alır.
Ebrehe, bu fil ve bu orduyla birlikte mübarek Kâbe'yi yıkmak, Arapları hacdan alıkoymak ve Yemen'de yaptırdığı, yüksek bir yapıya, yüksek bir avluya ve süslü köşelere sahip büyük bir kiliseye çekmek için geldi.
Fakat Yüce Allah, onun ve ashabının tuzağını boşa çıkardı. Allah, onların tuzağını boşa çıkardı ve tuzaklarını kendilerine çevirdi. Yüce Allah, kuşları bölük bölük üzerlerine göndererek ve üzerlerine taşlaşmış çamurdan taşlar atarak Beytullahı kurtardı ve korudu.
Yüce Allah, Ebrehe ve ordusunu Ebabil Kuşları ile birlikte yok etti. Ta ki hayvanların yiyip attığı kuru ekin yaprakları gibi paramparça olana kadar.
﴿ فَجَعَلَهُمْ كَعَصْفٍ مَأْكُولٍ ﴾ [الفيل: 5].
"Böylece onları yenmiş saman çöpüne çevirdi." (Fil Suresi, 5)
Bu büyük olay, Peygamber Efendimiz (s.a.v.)'in risaletinin bir habercisi ve başlangıcıydı. Zira Peygamber Efendimiz, en meşhur rivayetlere göre o yılda doğmuştu ve hadisler şöyle diyordu.
Ey Kureyşliler! Biz Ebrehe'yi ve ordusunu, siz onlardan daha üstün olduğunuz için helak etmedik. Bilakis, Yüce Allah'ın, insanlar için temel olarak kurduğu, ümmi Peygamber Muhammed (s.a.v.)'in risaletiyle şereflendirdiğimiz, hürmet ettiğimiz ve yücelttiğimiz Kadim Beyt'i korumak ve kollamak için helak ettik.
Bu Beytullah, Yüce Allah tarafından tarih boyunca korunup gözetilmiş ve kendisine yöneltilen her türlü kötülükten korunmuştur.
Ancak Yüce Allah, mukaddes evini Beytullahı, Peygamberimiz (s.a.v.) ve ashabının eliyle putlardan, heykellerden ve şirk kirlerinden arındırmıştır. Temizlemiştir.
Mekke'nin fethi günü, Allah Teala şöyle buyurmuştur:
وقد قال عليه الصلاة والسلام يوم فتح مكة: ((إن الله حبس عن مكة الفيلَ وسلَّط عليها رسوله والمؤمنين، وإنه قد عادت حرمتها اليوم كحرمتها بالأمس))[1].
"Allah, fili Mekke'den alıkoydu ve orayı Resûlüne ve müminlere verdi. Onun kutsallığı bugün de dün olduğu gibi oldu."[1]
Sonra Cenab-ı Hak, kozmik, takdir edilmiş bir izinle, Cenab-ı Hakk'ın dilediği bir hikmetle, Kâbe'yi, dünyanın sonunun ve harap oluşunun bir işareti olarak, taş taş yıkan bir Habeşlinin eliyle yıkıp harap etmesine izin verir ve muradına erer. Böyle bir şey olmadı.
Yüce Allah'tan, lütfu ve keremiyle, bizi yanıltıcı bilgilerden ayartmalardan korumasını ve duyduklarımızdan bize fayda vermesini dileriz.
Bunu söylüyor ve Yüce Allah'tan kendim ve sizin için af diliyorum. Öyleyse her günahınız için O'ndan af dileyin, O da sizi bağışlasın. O, çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.
İkinci Hutbe
Hamd, yalnız Allah'a mahsustur. Salât ve selâm, kendisinden sonra peygamber gelmeyecek olan Peygamberimiz Hz. Muhammed'e, ailesine ve sahabesine olsun. Öyleyse:
Bu büyük sure, Fil Suresi, büyük faydalar ve yüce hikmetler içerir. Bunların en önemlilerinden biri şudur:
Yüce Allah'ın iman edenleri savunması. Taş üstüne taş inşa edilmiş Kutsal Evi'ni Beytullahı savunması, iman edenleri savunması açısından daha da uygun ve yerindedir.
Allah Teala şöyle buyurdu:
اِنَّ اللّٰهَ يُدَافِعُ عَنِ الَّذٖينَ اٰمَنُوا اِنَّ اللّٰهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ خَوَّانٍ كَفُورٍ
Hac suresi 22.38 Şüphesiz, Allah inananları savunur. Doğrusu Allah hiçbir haini, nankörü sevmez.
Abdullah bin Amr'ın rivayetine göre Peygamber Efendimiz (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
عن عبدالله بن عمرو، أن النبي صلى الله عليه وسلم قال: ((لَزوالُ الدنيا أهونُ على الله من قتل رجل مسلم))[2].
"Dünyanın yok olması, Allah için bir Müslümanın öldürülmesinden daha kolaydır."[2]
Ağır yaralar almış, kanları dökülmüş ve mukaddesatları çiğnenmiş mümin topluluğuna şunu söylüyoruz.
Allah Teala şöyle buyurdu:
اُذِنَ لِلَّذٖينَ يُقَاتَلُونَ بِاَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَاِنَّ اللّٰهَ عَلٰى نَصْرِهِمْ لَقَدٖيرٌ
Hac suresi 22.39 Kendilerine savaş açılan müslümanlara, zulme uğramaları sebebiyle cihad için izin verildi. Şüphe yok ki Allah'ın onlara yardım etmeğe gücü yeter.
Bütün dünya zalimin yanında olsa bile, Cenab-ı Hak iman edenlerin yanındadır.
Allah Teala şöyle buyurdu:
اِنَّ اللّٰهَ مَعَ الَّذٖينَ اتَّقَوْا وَالَّذٖينَ هُمْ مُحْسِنُونَ
Nahl suresi 16.128 Şüphesiz Allah, kendisine karşı gelmekten sakınanlar ve iyilik yapanlarla beraberdir.
Siz yavaş da olsanız, Allah cc sizi destekler ve yardım eder.
Allah Teala şöyle buyurdu:
اَمْ حَسِبْتُمْ اَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَاْتِكُمْ مَثَلُ الَّذٖينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ مَسَّتْهُمُ الْبَاْسَاءُ وَالضَّرَّاءُ وَزُلْزِلُوا حَتّٰى يَقُولَ الرَّسُولُ وَالَّذٖينَ اٰمَنُوا مَعَهُ مَتٰى نَصْرُ اللّٰهِ اَلَا اِنَّ نَصْرَ اللّٰهِ قَرٖيبٌ
Bakara suresi 2.214 Yoksa siz, sizden öncekilerin başına gelenler, sizin de başınıza gelmeden cennete gireceğinizi mi sandınız? Peygamber ve onunla beraber mü’minler, “Allah’ın yardımı ne zaman?” diyecek kadar darlığa ve zorluğa uğramışlar ve sarsılmışlardı. İyi bilin ki, Allah’ın yardımı pek yakındır.
Allah Teala şöyle buyurdu:
وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَاَنْتُمُ الْاَعْلَوْنَ اِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنٖينَ
Al-i İmran suresi 3.139 Gevşemeyin, hüzünlenmeyin. Eğer (gerçekten) iman etmiş kimseler iseniz üstün olan sizlersiniz.
Masum müminlerin kanına bulanmış elleri olan zalim zalime gelince.
Allah Teala şöyle buyurdu:
وَلَا تَحْسَبَنَّ اللّٰهَ غَافِلًا عَمَّا يَعْمَلُ الظَّالِمُونَ اِنَّمَا يُؤَخِّرُهُمْ لِيَوْمٍ تَشْخَصُ فٖيهِ الْاَبْصَارُ
İbrahim suresi 14.42 Sakın, Allah'ı zalimlerin yaptıklarından habersiz sanma! Allah, onları ancak gözlerin dehşetle bakakalacağı bir güne erteliyor.
Eğer dünya azabına uğramazsa ahiret azabından kurtulamaz.
Mü'min hakkında hiçbir ahde ve söze riayet etmeyen zalim ve zalimler arasında, böyle zalim bir zalim ve benzeri kimselere karşı Cenab-ı Hakk'ın vereceği muamele son derece hikmetlidir.
Allah Teala şöyle buyurdu:
وَلَا تَحْسَبَنَّ اللّٰهَ غَافِلًا عَمَّا يَعْمَلُ الظَّالِمُونَ اِنَّمَا يُؤَخِّرُهُمْ لِيَوْمٍ تَشْخَصُ فٖيهِ الْاَبْصَارُ
İbrahim suresi 14.42 Sakın, Allah'ı zalimlerin yaptıklarından habersiz sanma! Allah, onları ancak gözlerin dehşetle bakakalacağı bir güne erteliyor.
Sadaka bin Fadl rivayet etti, Ebu Muaviye rivayet etti, Büreyd bin Ebi Bürde rivayet etti, Ebu Bürde'den rivayet etti, o da Ebu Musa'dan rivayet etti, Allah ondan razı olsun, o şöyle dedi:
حدثنا صدقة بن الفضل، أخبرنا أبو معاوية، حدثنا بريد بن أبي بردة، عن أبي بردة، عن أبي موسى رضي الله عنه، قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: ((إن الله لَيُملي للظالم حتى إذا أخذه لم يُفْلِتْه؛ قال: ثم قرأ:
Allah'ın Resulü (s.a.v.) şöyle buyurdu: "Allah zalime mühlet verir, onu yakaladığında da onu kaçırmaz." Sonra şu ayeti okudu.
Allah Teala şöyle buyurdu:
وَكَذٰلِكَ اَخْذُ رَبِّكَ اِذَا اَخَذَ الْقُرٰى وَهِىَ ظَالِمَةٌ اِنَّ اَخْذَهُ اَلٖيمٌ شَدٖيدٌ
Hud suresi 11.102 Zulme sapmış memleketlerin halkını yakaladığında, Rabbinin yakalaması işte böyledir! Şüphesiz O’nun yakalaması can yakıcı ve şiddetlidir.
Allah Teala şöyle buyurdu:
اَلَمْ نُهْلِكِ الْاَوَّلٖينَ
Murselat suresi 77.16 Biz öncekileri helâk etmedik mi?
ثُمَّ نُتْبِعُهُمُ الْاٰخِرٖينَ
Murselat suresi 77.17 Sonra arkadan gelenleri de onların peşine takacağız.
كَذٰلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمٖينَ
Murselat suresi 77.18 Biz suçlulara işte böyle yaparız.
Allah'ın kulları! Allah'tan korkun. Allah'ın emirlerine uyun. Günahlardan ve kötülüklerden uzak durun. İşte zaferiniz, işte şerefiniz budur.
Zaferiniz ancak bundan ibarettir. Şerefiniz ancak bundan ibarettir. Eğer günah ve günah işlerseniz, Allah katında ne kadar önemsizsiniz! Yardım istenen Allah'tır!
Tercüme Tarih: 25 Ağustos 2025
Tercüme Eden: İbrahim SIRMALI
(Emekli Müftü, İcazetli)
Fil Suresi'nde Öne Çıkan Noktalar
Yazar: Saad Muhsin el-Şammari
Yayın tarihi: 11 Mayıs 2023
dan alıntıdır fil suresi